Συμμετοχή του Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων Λασιθίου στο Παγκόσμιο Συνέδριο Πράας Διδασκαλίας.

Διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία το Παγκόσμιο Συνέδριο Πράας Διδασκαλίας στο  Saskatoon του Καναδά από 16 έως 19 Σεπτεμβρίου 2013. Στο Συνέδριο συμμετείχαν περίπου 250 άτομα από 10 χώρες, τη Δανία, την Ολλανδία, το Μεξικό, την Ισλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδονησία, τη Βραζιλία, τον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, εκτός από τις κεντρικές ομιλίες, διεξήχθησαν περίπου 10 εργαστήρια που αφορούσαν τόσο στη μελέτη περιπτώσεων όσο και στο οργανωτικό κομμάτι της εφαρμογής της προσέγγισης.

Εξάλλου, διεξήχθησαν δύο συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Παγκόσμιου Οργανισμού στη διάρκεια των οποίων έγινε η παρουσίαση της υποψηφιότητας της Ελλάδας για τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Συνεδρίου του Οργανισμού για το έτος 2014.

Η απόφαση του Συμβουλίου ήταν θετική για τη διοργάνωση στην Ελλάδα και με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας το οποίο έχει θέσει το εν λόγω συνέδριο υπό την αιγίδα του, η διεξαγωγή του Παγκόσμιου Συνεδρίου Πράας Διδασκαλίας για το ερχόμενο έτος, θα γίνει στην Ελλάδα, στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης, το μήνα Σεπτέμβριο του 2014.

10 Ερωτήσεις για... "προσωπική χρήση" :

1. Δέχομαι ότι τα Άτομα με Αναπηρία είναι άνθρωποι με δικαιώματα που δεν διαφέρουν από τα δικά μου και μπορούν να διακατέχονται από αρνητικά συναισθήματα φόβου, θυμού, απόγνωσης και ταπείνωσης;

2. Πιστεύω πως τα Άτομα με Αναπηρία είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται την ασφάλεια, την αποδοχή, την αγάπη και τις θετικές προθέσεις των ανθρώπων που τα περιβάλουν;

3.  Δέχομαι ότι μπορώ να κάνω έναν άνθρωπο να νιώσει καλύτερα ή χειρότερα με τη συμπεριφορά μου απέναντί του;

4.  Δέχομαι πως με την υιοθέτηση θετικής συμπεριφοράς καταφέρνω περισσότερα βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα από ό,τι αν εκνευριστώ, θυμώσω και φωνάξω; Θυμάμαι μια περίσταση στο παρελθόν που αποτελεί παράδειγμα;

5. Τι έκανα σήμερα για να βελτιώσω τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων που φροντίζω;

6. Όταν συναναστρέφομαι με τους ανθρώπους που φροντίζω, όταν απαντώ σε ερωτήσεις τους ή τους παροτρύνω να κάνουν κάτι ποια είναι η στάση μου απέναντί τους; Κοιτάζω αλλού; Απαντώ μονολεκτικά και βιάζομαι να συνεχίσω ό,τι κάνω; Τους μιλάω με γυρισμένη την πλάτη; Φωνάζω; Τι τους λέει μια τέτοια στάση; (Αν κάποιος είχε παρόμοια στάση απέναντί μου, πώς θα ένιωθα;)

7.  Τι έκανα σήμερα για να επικοινωνήσω με όσους συνήθως δεν επικοινωνούν;

8. Πόση ώρα χρειάζομαι για να στείλω ένα θετικό συναίσθημα – μήνυμα σε έναν από τους ανθρώπους που συναναστρέφομαι καθημερινά;

9. Πώς είναι όταν νιώθω απελπισμένος; Πως αντιδρώ όταν νιώσω ότι πρέπει να αμυνθώ ή όταν φοβάμαι κάτι; Όταν θυμώνω ή όταν διεκδικώ πράγματα; Πως είναι όταν χρειάζομαι κάτι και οι άλλοι δε με καταλαβαίνουν; Πως νιώθω όταν με υποτιμούν; Υπάρχει περίπτωση να νιώθουν έτσι μερικές φορές και οι άνθρωποι που φροντίζω;

10. Μήπως μια σχέση αλληλεξάρτησης με τους ανθρώπους που φροντίζω θα ωφελήσει κι εμένα; Υπάρχει περίπτωση να νιώσω καλύτερα αν κάποιος από όσους φροντίσω νιώσει καλύτερα στηριζόμενος πάνω σε κάτι που του έδωσα ή κάτι που κάναμε μαζί; Θυμάμαι μια περίσταση στο παρελθόν που αποτελεί  παράδειγμα;

Λίγα λόγια για την Πράα Διδασκαλία

Τη δεκαετία του ’80 ο Dr. John McGee, εισήγαγε την έννοια της Πράας Διδασκαλίας (Gentle Teaching). Αρχικά η Πράα Διδασκαλία αναφερόταν σαν τρόπος προσέγγισης ατόμων με νοητική αναπηρία και ατόμων με προβλήματα συμπεριφοράς. Στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άτομα με ψυχικές διαταραχές, με Alzheimer, αυτισμό κ.τ.λ. Με τον καιρό διαπιστώθηκε ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση μπορεί να έχει εφαρμογή και να βοηθήσει όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και συνεπώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σχολείο, στη δουλειά, στην οικογένεια.

Σημαντικό είναι το όφελος όταν χρησιμοποιείται σε παιδιά ή ενήλικες που κινδυνεύουν να διαμορφώσουν δυσλειτουργικές σχέσεις με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής τους. Είναι ένας τρόπος να αποτραπεί η περιθωριοποίηση και να νιώσουν αποδεκτοί και ίσα μέλη μιας κοινωνίας άτομα τα οποία απειλούνται με αποκλεισμό (π.χ. άτομα με ψυχικές διαταραχές, νοητική υστέρηση, κινητικές αναπηρίες, εξαρτημένα άτομα κτλ).

Το όφελος για τους επαγγελματίες που επιλέγουν ως μέθοδο στη δουλειά τους την Πράα Διδασκαλία είναι η ικανοποίηση ότι εκπληρώνουν το έργο τους σαν ανθρώπινα όντα. Πέρα από αυτό όμως η πρακτική χρησιμότητα είναι ότι δημιουργούν στο χώρο εργασίας τους ένα κλίμα ηρεμίας, κατανόησης και συνεργασίας γεγονός που τους επιτρέπει να απολαμβάνουν περισσότερο τη δουλειά τους, να αντλούν ικανοποίηση και επιβεβαίωση από το έργο τους και κατά συνέπεια να είναι πιο αποτελεσματικοί. 

Βασικές Αρχές της Πράας Διδασκαλίας

Επιγραμματικά οι βασικές αρχές είναι οι εξής:

•   Αγάπη δίχως όρια

•   Εκτίμηση

•   Αποδοχή

•   Συντροφικότητα

•   Ενότητα

Τι είναι η Πράα Διδασκαλία

Η Πράα Διδασκαλία βασίζεται στην ψυχολογία της αλληλεξάρτησης. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μας έχει ανάγκη τον άλλο προκειμένου να εξελιχθεί. Σε μία ομάδα λοιπόν όλοι είναι ίσοι και αλληλοεξαρτώμενοι. Όσο εξαρτάται ο εξυπηρετούμενος από το φροντιστή του, ο μαθητής από το δάσκαλο ή το παιδί από το γονιό άλλο τόσο εξαρτάται ο φροντιστής από τον εξυπηρετούμενο, ο δάσκαλος από το μαθητή και ο γονιός από το παιδί.  

Η Πράα Διδασκαλία εστιάζει στην έκφραση συναισθημάτων καλοσύνης, φροντίδας και αγάπης. Βοηθάει αυτούς που έχουν ανάγκη κάνοντας τους να νιώθουν ασφαλείς και αγαπητοί από τους άλλους. Προσφέρει συναισθήματα συντροφικότητας και ενότητας. Μέσα από την Πράα Διδασκαλία οι φροντιστές βρίσκουν τους τρόπους να εκφράσουν τη δίχως όρια αγάπη και ζεστασιά τους σε αυτούς που το έχουν ανάγκη.

Είναι βέβαια μία προσέγγιση που απαιτεί αφοσίωση και κοινωνική αλλαγή. Ξεκινάει από εμάς, τον καθένα μας προσωπικά και τη θέληση μας να δώσουμε πράγματα χωρίς να περιμένουμε ανταλλάγματα και επεκτείνεται σε όλο τον κοινωνικό μας περίγυρο (στα άτομα που εξυπηρετούμε, στην οικογένεια μας, στους φίλους μας κ.ο.κ.). 

Τι δεν είναι η Πράα Διδασκαλία

Δεν είναι μία μέθοδος αλλαγής συμπεριφοράς μέσω τιμωρίας ή επιβράβευσης αλλά βασίζεται στην άνευ όρων αποδοχή και αγάπη. Δεν στοχεύει στην αλλαγή της συμπεριφοράς αλλά προκαλεί την αλλαγή της μέσω της κατανόησης και της κάλυψης των αναγκών των ατόμων που έχουν ανάγκη φροντίδας.

Παρά το ότι πιστεύεται η Πράα Διδασκαλία είναι μία δομημένη προσέγγιση η οποία απαιτεί συνειδητή προσπάθεια. Δεν είναι μία γρήγορη και εύκολη προσέγγιση, αλλά απαιτεί βαθιά αφοσίωση από τους φροντιστές. Δεν είναι ένας τρόπος να αλλάξουμε την πραγματικότητα κάποιου άλλου αλλά εστιάζει στη δική μας αλλαγή.

Στόχοι της Πράας Διδασκαλίας

Ο κύριος στόχος της Πράας Διδασκαλίας είναι η δημιουργία συντροφικότητας, η οποία μας επιτρέπει να υποστηρίξουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους σε περιόδους άγχους και έντασης. Η κατανόηση, η ευγένεια και πραότητα προς τους άλλους αποτελεί τόσο μέσο επίτευξης της συντροφικότητας όσο και απώτερο στόχο της προσέγγισης. 

Η Πράα Διδασκαλία δεν προσπαθεί να επιφέρει την αλλαγή των ατόμων που εξυπηρετούνται. Έχει σαν στόχο την αμοιβαία αλλαγή. Όλοι μαζί αλλάζουμε, εξελισσόμαστε και προχωράμε μπροστά. Δεν μπορούμε να απαιτούμε από κάποιον άλλο να αλλάξει όταν εμείς οι ίδιοι εμμένουμε σε αναποτελεσματικές πρακτικές και συμπεριφορές.  

Η Πράα Διδασκαλία σαν μέθοδος διδασκαλίας

Χρησιμοποιώντας την Πράα Διδασκαλία διδάσκουμε τους άλλους να νιώθουν

•   Ασφαλείς

•   Να δέχονται αγάπη

•   Να δίνουν αγάπη

•   Να δεσμεύονται

Ο τρόπος με τον οποίο διδάσκουμε είναι οι επαναλαμβανόμενες πράξεις αποδοχής, ενσυναίσθησης και πραότητας. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε είναι τα χέρια μας, τα λόγια μας και τα μάτια μας.

Τρόποι εφαρμογής της Πράας Διδασκαλίας

•   Αγγίζουμε απαλά χωρίς να προκαλούμε βίαιες αντιδράσεις

•   Μιλάμε αργά και ήρεμα χρησιμοποιώντας ενθαρρυντικά λόγια

•   Κοιτάζουμε τον άλλο στα μάτια με θέρμη

•   Εμπλεκόμαστε σε δραστηριότητες με το άτομο

•   Σε κάθε περίπτωση αποφεύγουμε κάθε μορφή βίας και επικεντρωνόμαστε στην δημιουργία κλίματος γαλήνης.

Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, κυρίως όσοι ασχολούμαστε με άτομα με αναπηρία, αλλά και όσοι αποφασίσουν να εφαρμόσουν την Πράα Διδασκαλία στη δουλειά ή στην οικογένεια τους είναι ότι το βασικό είναι να αφιερώσουμε το χρόνο που απαιτείται στο να κατανοήσουμε τις ανάγκες του άλλου και να τις καλύψουμε. Δημιουργώντας ένα κλίμα συνεργασίας και συντροφικότητας στο χώρο εργασίας μας μπορούμε να προσφέρουμε πολλά τόσο  στους άλλους όσο και στους εαυτούς μας.

Κουνενού Ευαγγελία

Ψυχολόγος

Εξωτερική συνεργάτιδα του Θ. Χ. Π. Λασιθίου